İzmir Ticaret Borsası'nın Gündemi Kuraklık

İzmir Ticaret Borsası Ocak Ayı Olağan Meclis Toplantısı video konferans aracılığıyla ve Meclis üyelerinin geniş katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantının ana gündemi tüm dünyada etkisini gösteren kuraklık sorunu ve pandeminin etkileri ile gıda sektörünün geleceğinde modern teknolojilerin kullanımının önemi oldu

İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli:  İşlem hacmimiz yüzde 24’lük artışla 22 milyar liraya yükseldi. Ürün grubu olarak değerlendirdiğimizde ise bitkisel yağlar, pamuk, yağlı tohumlar, et ve canlı hayvanlar ile kuru meyveler toplam içerisinde yüzde 57’lik pay ile ilk beş sırada yer aldı. İşlem hacmi açısından en yüksek artış yüzde 67 ile kuru üzümde, yüzde 53 ile bitkisel yağlarda ve yüzde 51 ile küspe-prina gruplarında gerçekleşti. Ürün bazında baktığımızda ise mahlıç ve çiğitli pamuğun yaklaşık yüzde 11’lik pay ile işlem hacminden aslan payını aldığını görüyoruz. İlimiz ve bölgemiz tarımsal üretiminin önemli ürünleri arasında yer alan peynir yüzde 6,6, kuru üzüm yüzde 6, süt yüzde 5,8 ve kırmızı et yüzde 5,7 pay ile en fazla tescil yapılan ürünler arasındaydı

Zaman zaman sorunlar yaşasak da AB en güçlü ticaret ortağımız. Toplam dış ticaret hacmimiz içerisinde AB ülkelerinin payı yaklaşık yüzde 36. Benzer şekilde tarım ürünleri dış ticaretimizin de üçte birini AB ülkeleri ile yapıyoruz. Pandemi döneminde tarım ürünleri ihracatımız toplamda yüzde 4 artarken, AB ülkelerine olan ihracatımızdaki artış yüzde 6’nın üzerinde oldu. Gümrük Birliği anlaşmasında tarım ürünleri kapsam dışında. Ancak anlaşmanın revizyonu söz konusu olursa bir şekilde tarım sektörünün durumu da masaya yatırılacaktır. Kamuoyunda tarım sektörünün Gümrük Birliği kapsamına alınması ya da AB ile birincil ve bazı işlenmiş tarım ürünlerini kapsayan bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalanması seçenekleri tartışılıyor. Her iki seçenek de sektörümüzü farklı şekillerde etkileyecektir. Ancak sonuç ne olursa olsun mevcuttaki birçok yapısal sorunlarımızın çözümünü hızlandıracağına inanıyorum. Ayrıca AB ile yapılacak görüşmeler öncesinde sektörün tüm paydaşlarının görüşlerinin alınması gerektiğini ilgili tüm taraflarla her fırsatta paylaşıyorum. Bu görüşler neticesinde yapılacak etki analiz çalışması, tarım ve gıda sektörünün gelecek rotasının belirlenmesinde de etkin rol oynayacaktır

Meclis Başkanı Barış Kocagöz: Meteoroloji Genel Müdürlüğümüzün 2020 alansal yağış raporuna göre; Kasım ayı yağışları mevsim normallerinin yüzde 49 altında gerçekleşti. Bu tehlikenin tarımsal üretimimizi nasıl tehdit edebileceğini geçen toplantımızda konuşmuştuk. Ancak yağışların noksanlığı sadece tarım ürünlerinin yaşamını etkilemiyor. Doğal yaşam ve canlıların da yaşamını tehdit eder düzeyde. Çünkü iklim değişikliğinin olumsuz değişiminin, canlı yaşamının sürdürülebilir olmasında ciddi bir tehlike olduğu açık. Geçtiğimiz yıl yağışların noksanlığına bu yılki kurak rejim eklenince tehlike çanları çalmaya başladı

Ekim’den Aralık ayına kadar, ülke genelinde yağış miktarının 1981-2010 ortalamasından yüzde 48 daha düşük olduğu raporlandı. Son 10 gündür aldığımız güzel yağışlar ise umut verici. Dileriz ara kapanır ve yeraltı sularımızdaki bu noksanlık bir nebze olsun düzelir. Ancak yer üstü ve yer altındaki su kaynaklarıyla ilgili pek de parlak görünmeyen duruma karşı tedbiri elden bırakmamalıyız. Bu gelişmelerin etkilerinin yazın sulama mevsiminde ortaya çıkabileceği açık. Bu nedenle su kullanımını çok tasarruflu yaparken, üretim topraklarımızı mümkün olduğunca tesviye edilmiş, olanak olan alanlarda damla sulamayla desteklenmiş olarak kullanmalı ve bu sezon susuzluğa dayanıklılığı fazla olan ürünleri seçerek ekmeliyiz

Özellikle organik gıda ürünlerinin önleri açık olacaktır ve sürekli gelişen bir pazar olması beklenmektedir. Ülkemiz tarımının ise dünyada öne çıktığı önemli bir özellik de organik tarıma uygun koşulları olmasıdır. Birçok üründe dünya organik üretiminde iyi bir konumda olmamıza rağmen organik üretimimizi hak ettiği daha yüksek noktaya getirmek için doğru planlamayı ortaya koymamız gerek. Ancak tarım bakanlığımızın organik tarımda vermiş olduğu desteklemelerde yanlış bir uygulama dikkat çekiyor. O da organik üretime ilk üç sene destek verilmeyip sonraki beş sene desteklenen tarlanın daha sonraki üretim senelerinde desteklenmiyor olmasıdır. İlk üç sene geçiş döneminde organik alanın desteklenmemesi doğru bir uygulama olabilir. Ancak beş sene sonrasında organik üretim yapan bir üreticiyi desteklerden mahrum bırakmak bence üretimin arttırılmasının önünde bir engel. Çünkü organik üreticinin diğer konvansiyonel üretim verim rakamlarının neredeyse 3’te 2’si kadar verim aldığı ortadadır. 3’te 2 daha fazla pazar fiyatı olmadığı için de üreticinin aldığı organik destek bu üretimi sürdürebilmesi adına önem arz etmektedir. Ancak beş sene sonra destekleme vermeye devam etmezsek o üreticinin organik üretimden vazgeçeceği ortadadır. Üstelik o üretimden vazgeçildiğinde de bu kez verilmiş olan destek de uzun vadeli planlama açısından heba olmaktadır. Bu nedenle bu yanlışın bir an evvel düzeltilmesini diliyor ve umuyoruz

Toplantının son bölümünde 2020 yılı içerisinde Meslek Komiteleri arasında en yüksek karar istatistiklerini elde ederek ödül almaya hak kazanan komiteler Borsa Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli tarafından açıklandı. Sıvı ve Katı Yağ İmalatı Komitesi birinci, Çırçırlama Faaliyeti Meslek Komitesi ikinci olurken, üçüncülüğü Kuru Meyvelerin Toptan Ticareti ile Baharat ve Tıbbi Aromatik Bitkilerin Toptan Ticareti Komiteleri paylaştı. Derece alan komiteleri tebrik eden Işınsu Kestelli, “Her ne kadar Covid sebebiyle iş yapma şekillerimiz değişse de iş yoğunluğumuz azalmadı bilakis arttı.  Bunun en güzel örneklerinden biri de Meslek Komitelerimizin karar istatistikleri. 2020 yılında tüm komitelerimiz bir önceki yıla göre daha aktif çalıştı. 2020 yılında, 2019 yılına göre karar sayısı yüzde 126 oranında artış gösterdi.” dedi. Dereceye giren Meslek Komitelerinin sertifikaları önümüzdeki ay gerçekleştirilecek Meslek Komiteleri Ortak toplantısında takdim edilecek